Hệ thống cấp thoát nước đóng vai trò quan trọng trong mọi công trình từ nhà ở đến các công trình nhà cao tầng, nhà máy, bệnh viện… Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng hệ thống này rất dễ gặp sự cố như tắc nghẽn, rò rỉ, bốc mùi khó chịu hay thậm chí là hư hỏng nghiêm trọng nếu không được bảo trì đúng cách. Vậy làm thế nào để bảo trì hệ thống cấp thoát nước? và những lưu ý khi bảo trì hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Hệ thống cấp thoát nước gồm những gì?
Hệ thống cấp nước (Cung cấp nước sạch)
Nguồn nước đầu vào:
Nước máy từ nhà cung cấp đô thị.
Giếng khoan, bể chứa nước mưa (nếu tự cấp).
Hệ thống đường ống chính:
Ống cấp nước chính: Dẫn nước từ nguồn vào công trình (thường là ống HDPE, PVC, PPR).
Van tổng (van khoá chính): Điều khiển toàn bộ hệ thống cấp nước.
Thiết bị trữ & xử lý:
Bồn chứa nước: Bồn ngầm/bồn mái (Inox, nhựa, bê tông) để dự trữ nước.
Máy bơm nước: Tăng áp lực nước lên cao hoặc đến vị trí xa.
Thiết bị lọc: Lọc thô, lọc tinh (nếu cần).
Hệ thống phân phối:
Ống nhánh: Dẫn nước đến từng khu vực (phòng tắm, bếp, vòi rửa…).
Van khóa nhánh: Kiểm soát nước tại từng khu vực.
Thiết bị sử dụng cuối:
Vòi nước, vòi sen, bồn cầu, máy giặt, bình nóng lạnh…
Hệ thống thoát nước (Xử lý nước thải)
Thiết bị thu nước thải:
Chậu rửa, bồn cầu, bồn tắm, sàn thoát nước, máng xối…
Hệ thống ống thoát:
Ống thoát nhánh: Thu nước thải từ thiết bị → ống đứng.
Ống đứng (ống thoát chính): Dẫn nước thải theo phương thẳng đứng xuống bể chứa/hầm ga.
Ống thoát nằm ngang: Nối từ chân ống đứng đến bể phốt/hệ thống thoát công cộng.
Bẫy nước (ngăn mùi):
Bẫy chữ U/P-trap: Thiết bị hình chữ U bên dưới bồn rửa, bồn tắm… giữ lại ít nước để ngăn mùi hôi từ cống ngược lên.
Thông khí (ống thông hơi):
Ống nối lên mái nhà → Cân bằng áp suất → Giúp nước thải thoát nhanh, không gây tiếng ục ục.
Bể tự hoại (bể phốt):
Nơi lắng & phân huỷ chất thải rắn nhờ vi khuẩn kỵ khí.
Gồm 2–3 ngăn: Ngăn chứa → Ngăn lắng → Ngăn lọc (tuỳ thiết kế).
Hệ thống thoát nước mưa:
Máng xối, ống đứng thu nước mưa → Dẫn ra cống thoát công cộng hoặc bể thấm.
Đấu nối cuối:
Nối với hệ thống thoát nước đô thị hoặc bể thấm (nếu không có hệ thống chung).
Vì sao cần bảo trì hệ thống cấp thoát nước định kỳ?
Việc bảo trì hệ thống cấp thoát nước định kỳ là rất quan trọng để đảm bảo công trình hoạt động ổn định, an toàn và tiết kiệm chi phí. Dưới đây là những lý do chính:
1. Ngăn ngừa rò rỉ, hư hỏng
Sau thời gian dài sử dụng, đường ống có thể bị mục bị nứt hoặc rò rỉ tại các điểm nối. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể gây lãng phí nước làm chi phí tăng, thấm dột tường và phát hủy kết cấu công trình.
2. Tránh tắc nghẽn và mùi hôi
Rác, dầu mỡ, tóc… dễ bị tích tụ trong hệ thống thoát nước, gây tắc nghẽn và phát sinh mùi hôi. Bảo trì đình kỳ hệ thống thoát nước giúp loại bỏ các chất cặn bả duy trì lưu thông và môi trường sống sạch sẽ.
3. Kéo dài tuổi thọ hệ thống
Kiểm tra, vệ sinh, thay thế kịp thời các bộ phận bị xuống cấp sẽ giúp hệ thống cấp thoát nước vận hành bền bỉ, tránh phải thay mới toàn bộ làm tốn kém chi phí và phức tạp.
4. Đảm bảo an toàn cho người sử dụng
Nước rò rỉ có thể gây trượt té, ẩm mốc,bốc mùi, ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra, hệ thống thoát nước không đảm bảo còn là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, muỗi và côn trùng sinh sôi.
5. Giảm thiểu chi phí sửa chữa đột xuất
Chi phí sửa chữa khẩn cấp khi hệ thống bị tắc hay vỡ luôn cao hơn nhiều so với việc bảo trì định kỳ. Vì vậy nên bảo trì giúp phát hiện sớm vấn đề trước khi trở thành sự cố lớn.
6. Đáp ứng tiêu chuẩn vận hành (với công trình lớn)
Các tòa nhà cao tầng, khách sạn, nhà máy… thường cần tuân thủ tiêu chuẩn MEP và quy định an toàn cần bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống luôn đạt yêu cầu kỹ thuật.
Khi Nào Cần Thuê Dịch Vụ Bảo Trì Chuyên Nghiệp?
Tự kiểm tra và vệ sinh hệ thống nước tại nhà là tốt, nhưng không phải lúc nào cũng đủ. Có những tình huống bạn nên gọi ngay đơn vị chuyên nghiệp, để tránh làm mọi việc… rối thêm.
Dưới đây là những trường hợp thường gặp:
1. Cống thoát nước bị tắc nghiêm trọng
Dùng pittong, nước sôi hay bột thông cống đều không ăn thua? Nước vẫn rút chậm hoặc trào ngược lên sàn? Đây là lúc bạn cần thợ có máy móc chuyên dụng và kinh nghiệm xử lý dứt điểm, tránh ảnh hưởng đến sinh hoạt.
2. Thấy nước rò rỉ mà không rõ từ đâu
Tường bị thấm, sàn luôn ẩm, nhưng không biết nước từ đâu chảy ra? Có thể bạn đang gặp rò rỉ âm tường – thứ rất khó phát hiện bằng mắt thường. Thợ chuyên nghiệp sẽ có thiết bị dò rò rỉ để xử lý chính xác, không cần đập phá lung tung.
3. Bồn nước lâu ngày chưa vệ sinh
Bồn nước trên mái đầy rong rêu, cặn bẩn nhưng nằm quá cao hoặc khó tiếp cận? Đừng cố leo trèo nguy hiểm, hãy để người có dụng cụ và kỹ năng xử lý giúp bạn.
4. Nhà đã cũ, hệ thống nước hay trục trặc
Ống nước rỉ sét, lâu lâu lại vỡ, thoát nước hay bị nghẹt? Lúc này nên nhờ chuyên gia kiểm tra tổng thể, có thể bạn cần thay mới hoặc cải tạo lại đường ống để an tâm hơn.
5. Công trình lớn cần bảo trì định kỳ
Nhà hàng, khách sạn, văn phòng, xưởng sản xuất… thường cần bảo trì đúng kỹ thuật, có ghi nhận và theo dõi định kỳ. Nhờ dịch vụ chuyên nghiệp sẽ có quy trình rõ ràng và đảm bảo tiêu chuẩn an toàn.
Những lưu ý quan trọng khi bảo trì hệ thống cấp thoát nước
Đừng đợi tới khi có sự cố mới lo bảo trì
Nhiều người có thói quen chỉ gọi thợ khi cống tắc, nước rò rỉ hoặc bốc mùi quá nặng. Nhưng lúc đó thì có thể phải thay thế nhiều thiết bị gây lãng phí. Thay vì chờ đến khi phát sinh sự cố, bạn nên kiểm tra hệ thống cấp thoát nước định kỳ – dù là chỉ để yên tâm. Phát hiện sớm, xử lý sớm, đỡ tốn tiền và tránh phiền toái.
Hạn chế dùng hóa chất thông cống
Thông cống bằng bột hay dung dịch cực mạnh có thể giúp “thông tạm thời”, nhưng về lâu dài lại làm mòn ống hoặc hư luôn bẫy nước. Nếu bị nghẹt nhẹ, bạn có thể đổ nước sôi, pha thêm chút baking soda và giấm – vừa sạch, vừa an toàn. Trường hợp tắc nặng, tốt nhất nên gọi thợ cho chắc ăn.
Đừng đổ dầu mỡ xuống bồn rửa
Nhiều người nấu ăn xong tiện tay đổ thẳng dầu mỡ vào bồn rửa – đây là thói quen tai hại. Dầu mỡ bám vào thành ống, lâu ngày đóng cặn gây nghẹt. Hơn nữa, xử lý dầu mỡ tắc trong ống ngầm rất tốn kém. Giải pháp đơn giản: đổ dầu thừa vào chai nhựa, bịt kín rồi bỏ vào rác.
Luôn giữ bẫy nước có nước
Bạn có biết, cái ống cong dưới bồn rửa hay lavabo không chỉ để uốn lượn cho đẹp? Nó là bẫy nước – có nhiệm vụ ngăn mùi hôi từ cống bốc ngược lên nhà. Nếu để lâu không dùng, nước trong bẫy bay hơi hết thì mùi sẽ tràn ngược vào phòng. Vậy nên lâu không dùng thì đổ chút nước vào để duy trì lớp ngăn mùi.
Thỉnh thoảng kiểm tra máy bơm, phao nước
Nhà nào dùng bồn chứa nước trên mái thì máy bơm và phao điện cực kỳ quan trọng. Nếu phao hỏng, máy có thể bơm liên tục gây tràn nước hoặc cháy máy. Cứ vài tháng, bạn nên quan sát xem máy bơm chạy có êm không, phao hoạt động có chính xác không. Nghe tiếng lạ là nên gọi thợ kiểm tra liền.
Nước chảy yếu bất thường – đừng lơ là
Nếu nước chảy yếu hơn mọi ngày, có thể là dấu hiệu của tắc ống, rò rỉ hoặc máy bơm gặp vấn đề. Đừng chủ quan. Càng để lâu, vấn đề càng khó xử lý. Nên kiểm tra từng điểm – từ vòi nước, bồn chứa cho đến máy bơm.
